Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) εισβάλλει δυναμικά στον αθλητικό κόσμο, μεταμορφώνοντας ριζικά τον τρόπο με τον οποίο κρίνονται οι αγώνες και ερμηνεύονται οι φάσεις. Κι αν σε τεχνολογικούς τομείς αυτό είναι αναμενόμενο, στα σπορ γεννάται ένα εύλογο ερώτημα: είναι η AI ευχή ή κατάρα; Μπορεί να εξελίξει τα αθλήματα και να αντικαταστήσει σταδιακά τους διαιτητές και τους κριτές ή κινδυνεύουμε να αποστειρώσουμε την ψυχή του αθλητισμού;
Στα θετικά, η AI φέρνει ακρίβεια και αντικειμενικότητα. Εντοπίζει παραβάσεις με χειρουργική ακρίβεια, απαλλάσσοντας το παιχνίδι από τα ανθρώπινα λάθη, που προέρχονται από κακή θέση, κόπωση ή απλώς… ανθρώπινη φύση. Επιτρέπει στους θεατές να βλέπουν άμεσα τι έγινε, με αποδείξεις, μειώνοντας γκρίνιες και καχυποψίες. Αυτό ήδη ισχύει σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, όπου το VAR και το ημιαυτόματο οφσάιντ βασίζονται σε αισθητήρες και AI. Στο τένις, το Hawk‑Eye έχει αντικαταστήσει πλήρως τους επόπτες γραμμής στα περισσότερα Grand Slam, ενώ πλέον εμφανίζεται ακόμα και στο παραδοσιακό Γουίμπλεντον.
Ακόμα και η ενόργανη γυμναστική, με το πιλοτικό σύστημα JSS που μετρά αρθρώσεις και γωνίες σε πραγματικό χρόνο, εμπιστεύεται την AI όχι για να εκτοπίσει τους κριτές, αλλά για να τους υποστηρίξει. Στο στίβο, στο βάδην, στο άλμα, στο φώτο φίνις, ακόμα και στην κολύμβηση και τις καταδύσεις, η τεχνολογία φέρνει ακρίβεια που δεν μπορούσε να επιτευχθεί με το ανθρώπινο μάτι.
Όμως υπάρχει και το άλλο πρόσωπο. Η χρήση της AI δεν είναι παντού εφικτή. Οι τεχνολογικές υποδομές κοστίζουν, δεν είναι προσβάσιμες σε χαμηλότερες κατηγορίες, μικρές ομοσπονδίες ή ερασιτεχνικά πρωταθλήματα. Άρα, δεν υπάρχει ισονομία. Έπειτα, η ροή του αγώνα συχνά διακόπτεται. Η καθυστέρηση για μια «τέλεια» απόφαση σκοτώνει την ένταση, τη ροή, το πάθος.
Στο μπάσκετ, τα πράγματα είναι ακόμη πιο σύνθετα. Στην Ευρώπη, όπως και στο ελληνικό πρωτάθλημα, η τεχνητή νοημοσύνη είναι σχεδόν απούσα. Υπάρχει απλώς το instant replay, με πολύ περιορισμένες δυνατότητες. Στο NBA, ωστόσο, η εικόνα αλλάζει. Εκεί, το Hawk‑Eye και οι αλγόριθμοι υπολογιστικής όρασης χρησιμοποιούνται εντατικά. Οι κάμερες εντοπίζουν πού ακριβώς βρίσκεται η μπάλα, πότε έγινε το σουτ, αν κάποιος πάτησε γραμμή. Προς το παρόν οι διαιτητές έχουν τον τελευταίο λόγο, αλλά εξετάζεται υβριδικό σύστημα όπου κάποιες αποφάσεις θα λαμβάνονται αυτόματα. Αν για παράδειγμα το σουτ ήταν εκπρόθεσμο ή αν υπήρξε goal-tending, το σύστημα θα αποφασίζει μόνο του, χωρίς τη μεσολάβηση ανθρώπου.
Η μαγεία του μπάσκετ, όπως και κάθε σπορ, βρίσκεται και στο ανθρώπινο λάθος. Η ένταση από ένα αμφισβητούμενο σφύριγμα, η συζήτηση, η διαφωνία, είναι μέρος του θεάματος. Μια αμφιλεγόμενη φάση μπορεί να γράψει ιστορία όχι, γιατί ήταν σωστή ή λάθος, αλλά γιατί άλλαξε τον ρου ενός τελικού. Αν τα πάντα κρίνονται από μηχανές, τι μένει να συζητάμε στο καφενείο, στα social ή στα αθλητικά ραδιόφωνα;
Σε τελική ανάλυση, δεν είναι θέμα να απορρίψουμε την AI, ούτε να την προσκυνήσουμε άκριτα. Είναι εργαλείο και όχι υποκατάστατο της κρίσης και της αντίληψης. Σε ένα ιδανικό σενάριο, η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργεί ως εγγυητής της δικαιοσύνης, χωρίς να απομακρύνει το ανθρώπινο στοιχείο. Άλλωστε, ο αθλητισμός δεν είναι μαθηματική εξίσωση. Είναι ένστικτο, καρδιά, αυθορμητισμός.
Και γι’ αυτό, το ερώτημα παραμένει επίκαιρο: είναι η AI στα σπορ ευχή ή κατάρα; Η απάντηση ίσως εξαρτάται από το πόσο θα της επιτρέψουμε να αντικαταστήσει, και όχι απλώς να βοηθήσει, τον άνθρωπο.