Η ελληνική διαιτησία παραμένει στάσιμη στην ευρωπαϊκή σκηνή. Δεν φταίει η ικανότητα των ανθρώπων μέσα στα γήπεδα. Φταίει κυρίως ο τρόπος που το σύστημα λειτουργεί. Η ίδια η ΕΟΚ έχει αναγνωρίσει την αδράνεια των τελευταίων ετών. Ο Βαγγέλης Λιόλιος μίλησε δημόσια για αποτυχίες στο συγκεκριμένο πεδίο και αυτό από μόνο του αποτελεί ομολογία ευθύνης.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Ομοσπονδία επιχειρεί να «σηκώσει» δύο ή τρία νέα πρόσωπα. Οι Τσολάκος, Τσιμπούρης και Αγραφιώτης έχουν μπει στο προσκήνιο. Ο Αγραφιώτης θεωρείται από τη FIBA ανεξάρτητος διαιτητής. Γι’ αυτό έχει οριστεί σε αγώνες του Basketball Champions League. Την ίδια στιγμή η ΚΕΔ τον έχει τιμωρήσει στις μισές αγωνιστικές της χρονιάς. Έτσι δημιουργείται η παράδοξη εικόνα ενός διαιτητή που ξεχωρίζει κυρίως επειδή τιμωρείται συχνά. Αυτό ίσως για κάποιους να εκλαμβάνεται ως ένα σήμα αξιοκρατίας.
Για τους Τσολάκο και Τσιμπούρη η συζήτηση πέριξ της FIBA είναι ψυχρή. Όχι επειδή υστερούν αγωνιστικά. Αλλά επειδή ο δρόμος που βαδίζουν δεν πείθει για διεθνές άλμα. Προστίθεται και η αρνητική εικόνα που άφησε η ελληνική πλευρά ως η μοναδική που σχολίασε δημόσια αρνητικά τη διαιτησία στο EuroBasket. Οι εντυπώσεις μετρούν στην Ευρώπη. Και όταν η εικόνα θολώνει, οι πόρτες ανοίγουν πιο δύσκολα.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε και τα βαρίδια. Επί θητείας Λιόλιου το ζήτημα με τους Κάρδαρη και Ζαχαρή προκάλεσε θόρυβο διεθνώς. Έθεσε την ΕΟΚ «υπό επιτήρηση» σε επίπεδο κύρους. Τέτοια επεισόδια δεν είναι μικρές εσωτερικές παρεξηγήσεις. Είναι πλήγματα αξιοπιστίας που κάνουν και τον καλύτερο διαιτητή να ξεκινά από μειονεκτική αφετηρία όταν διεκδικεί ευρωπαϊκή καταξίωση.
Υπάρχουν και φωτεινές στιγμές που δείχνουν ότι το δυναμικό υπάρχει. Ο Γιάννης Τηγάνης έκανε πρεμιέρα στο EuroCup στο Cedevita Olimpija Ljubljana – BAXI Manresa 76 – 69 με τους Joseph Bissang και Leandro Lezcano. Αυτά τα ονόματα και οι ορισμοί αποδεικνύουν ότι δεν λείπει το ταλέντο. Λείπει η σταθερή στρατηγική που θα το προστατέψει και θα το εξελίξει.
Ένα άλλο μελανό σημείο είναι οι δικαστικές υποθέσεις στον χώρο της διαιτησίας. Πληροφορίες μιλούν για δικαστική υπόθεση με πρωταγωνίστριες διαιτητίνες που έχει φτάσει σε υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους. Ο Λιόλιος, σε κάθε σεμινάριο, εκφράζει έντονη ανησυχία για αντιδικίες διαιτητών που καταλήγουν στα δικαστήρια. Αυτό θεωρείται αδιανόητο σε σοβαρά συστήματα. Πρέπει να τελειώσει άμεσα. Η εσωτερική δικαστικοποίηση δηλητηριάζει κλίμα, σχέσεις και αξιολόγηση.
Η θεραπεία δεν είναι δύσκολη στη σύλληψη, αλλά είναι απαιτητική στην εφαρμογή. Χρειάζονται σαφή, δημοσιευμένα κριτήρια αξιολόγησης και ορισμών. Ενιαία γραμμή ΕΟΚ – ΚΕΔ απέναντι στη FIBA. Διαφάνεια στις ποινές και στις επιβραβεύσεις. Συνεχές επιμορφωτικό πρόγραμμα με μετρήσιμους στόχους. Mentoring από διεθνείς. Κώδικας δεοντολογίας με πραγματικά δόντια. Και, πάνω από όλα, τερματισμός των δημοσίων αντιπαραθέσεων που εκθέτουν τη χώρα.
Η Ελλάδα έχει διαιτητές που μπορούν να σταθούν στο υψηλότερο επίπεδο. Αυτό που δεν έχει ακόμα είναι το οικοσύστημα που θα τους πάει εκεί με συνέπεια, καθαρότητα και θεσμική ωριμότητα. Αν η ΕΟΚ θέλει πραγματικά να σπάσει τη στασιμότητα, οφείλει να θωρακίσει τη διαδικασία και να προστατεύσει τους ανθρώπους της από μικροπολιτικές, εκδικητικές συμπεριφορές, προσωπικές ατζέντες και θορύβους.
Η Ευρώπη δεν περιμένει. Οι ορισμοί κερδίζονται με εμπιστοσύνη και συνέπεια. Όσο η ελληνική διαιτησία παλεύει με τα εσωτερικά της, θα μένει στο ίδιο σημείο. Η στιγμή για σοβαρές αποφάσεις είναι τώρα. Με πράξεις, όχι με δηλώσεις. Με κριτήρια, όχι με εντυπώσεις. Με σχέδιο, όχι με σπασμωδικές κινήσεις. Για να πάψουμε να μιλάμε για στασιμότητα και να αρχίσουμε επιτέλους να μετράμε διακρίσεις.