Ορμώμενος από το δημοσίευμα του SDNA Φάκελος «βολές»: Οι ομάδες που εκτελούν τις περισσότερες, ο τρόπος παιχνιδιού και τα stats της 5ετίας! (infographics), ανοίγω μια κουβέντα για τις ελεύθερες βολές της Euroleague από την πλευρά των διαιτητών. Σπάνια όμως ακούμε τη φωνή της πλευράς που παίρνει την τελική απόφαση. Τι βλέπει λοιπόν ένας επαγγελματίας διαιτητής όταν σφυρίζει φάουλ που οδηγεί σε βολές και γιατί κάποιες ομάδες, όπως ο Ολυμπιακός, ο Ερυθρός Αστέρας ή η Dubai, καταλήγουν σταθερά με υψηλότερο Free Throw Rate από άλλες όπως η Μπάγερν ή η Παρτίζαν;
Πρώτο και βασικό στοιχείο είναι ο τρόπος παιχνιδιού. Οι ομάδες που μεταφέρουν την μπάλα με συνέπεια μέσα στη ρακέτα δημιουργούν αντικειμενικά περισσότερες φάσεις επαφής. Ο Αστέρας και η Dubai βρίσκονται στην κορυφή των κατοχών στο στεφάνι. Αυτό σημαίνει συνεχή post up, drives, ριμπάουντ σε κλειστό χώρο. Ο διαιτητής εκεί δεν «ψάχνει» να δώσει βολές. Αντίθετα, καλείται συνεχώς να κρίνει αν η επαφή είναι νόμιμη ή όχι. Όταν η άμυνα χάνει έγκαιρη θέση, χρησιμοποιεί χέρια ή σώμα για να καλύψει το λάθος. Εκεί γεννιέται το φάουλ.
Υπάρχουν όμως και οι αξιοσημείωτες εξαιρέσεις. Ο Ολυμπιακός, για παράδειγμα, δεν βρίσκεται στην κορυφή των κατοχών στο "ζωγραφιστό", αλλά είναι πρώτος σε κερδισμένες βολές. Αυτό δείχνει κάτι πολύ συγκεκριμένο για τη διαιτητική ανάγνωση του παιχνιδιού του. Οι επαφές του δεν περιορίζονται στο καθαρό lay up. Προκύπτουν σε handoff, σε cuts με επαφή, σε closeout πάνω σε σουτέρ που ξέρουν να «τραβούν» το φάουλ. Ο διαιτητής βλέπει παίκτες που παίζουν συνεχώς πάνω στη γραμμή ισορροπίας άμυνας – επίθεσης και είναι υποχρεωμένος να προστατεύσει τον κανονισμό.
Στον αντίποδα, η Παρί προσφέρει ένα άλλο μάθημα. Είναι από τις ομάδες που προκαλούν τα περισσότερα λάθη αντιπάλων, άρα πιέζουν επιθετικά την μπάλα, και ταυτόχρονα δίνουν το υψηλότερο ποσοστό βολών στους αντιπάλους. Για τον διαιτητή, αυτό είναι απολύτως λογικό. Η άμυνα πίεσης, ειδικά σε όλο το γήπεδο, ανεβάζει τον αριθμό των επαφών. Όσο περισσότερες τέτοιες φάσεις, τόσο πιο συχνά κάποια θα περάσει το όριο του επιτρεπτού. Λογικό...
Μένει όμως το μεγάλο ερώτημα. Παίζει ρόλο η υποκειμενικότητα; Η απάντηση είναι «ναι, αλλά όχι όσο νομίζουμε». Κάθε διαιτητής έχει το δικό του προσωπικό όριο για τη επαφή. Άλλος την αφήνει λίγο παραπάνω, άλλος θέλει πιο καθαρό παιχνίδι. Σε οριακές φάσεις, η αστραπιαία απόφαση περνάει μέσα από φίλτρα εμπειρίας, αγωνιστικού ρυθμού, ακόμη και διαχείρισης έντασης. Εκεί μπορεί να υπάρξει διαφοροποίηση, όχι όμως συνειδητή εύνοια.
Η δυναμική ενός μεγάλου συλλόγου μπορεί να λειτουργήσει ως ψυχολογική πίεση. Δεν μετατρέπει, όμως, ένα καθαρό φάουλ σε «καθαρή άμυνα». Περισσότερο επηρεάζει τις 50/50 φάσεις, όπου ο διαιτητής προσπαθεί να κρατήσει τον έλεγχο του αγώνα, να μη χάσει το σεβασμό των παικτών και να αποφύγει την έκρηξη της εξέδρας. Γι’ αυτό και η Euroleague επενδύει τόσο πολύ στην ενιαία εκπαίδευση και στην αξιολόγηση των σφυριγμάτων, ώστε αυτά τα περιθώρια να μικραίνουν.
Συνολικά, οι διαφορές στις ελεύθερες βολές δεν είναι αντανάκλαση «αγαπημένων» και «αδικημένων» ομάδων, αλλά κυρίως του τρόπου που παίζεται το παιχνίδι. Ομάδες που παίζουν δυνατά, που φθείρουν τη ρακέτα και δημιουργούν συνεχείς καταστάσεις επαφής, θα ζουν στη γραμμή. Ομάδες που στηρίζονται σε σουτ από μέση και μακρινή απόσταση, ή σε πιο «καθαρή» άμυνα, θα βλέπουν λιγότερα σφυρίγματα. Υπάρχουν βεβαίως και οι εξαιρέσεις.
Ο διαιτητής δεν κρίνει το όνομα στο ταμπλό. Κρίνει την επαφή μπροστά του. Και όσο το μπάσκετ της Euroleague γίνεται πιο physical και πιο γρήγορο, τόσο το ζήτημα των ελευθέρων βολών θα παραμένει στο μικροσκόπιο, όχι ως θεωρία συνωμοσίας, αλλά ως καθρέφτης της ίδιας της εξέλιξης του παιχνιδιού.
Ο REF
Αναρτήσεις
